Koniec kwietnia i początek maja przyniósł małą
niespodziankę pasjonatom przyrody.
|
Fot. M. Szachalewicz |
Na swoje tereny lęgowe powróciły Jerzyki
(Apus apus). Ptaki te zimę spędzają w Afryce na terenach na południe od
równika. Majowe powroty związane są z pojawianiem się w powietrzu owadów. To
właśnie one są w diecie jerzyka jedynym źródłem pokarmu. Populacje jerzyków
zjadają nad miastami tony meszek i komarów. Z tego powodu powinniśmy być im
wdzięczni i należycie je chronić.
Jerzyki często mylone są z jaskółkami ze względu na podobny sposób
zdobywania pokarmu. W systematyce jednak
jaskółki należą do rzędu wróblowatych a jerzyki zaliczane są do rzędu jerzykowatych ( ten rząd jest bliżej
spokrewniony z kolibrami niż z wróblami).
|
Fot. M. Szachalewicz |
Jak wygląda jerzyk? Nie łatwo
dostrzec cechy jego budowy zewnętrznej. Jerzyki nigdy nie ,,spacerują po ziemi”
stąd trudno je podpatrzeć. Z pomocą lornetki można dostrzec, że osobniki
dorosłe są jednolicie czarne. Młodociane jerzyki mają natomiast białe
podgardle. Ptaki te cechuje także brak dymorfizmu płciowego (dymorfizm –
różnica w wyglądzie pomiędzy samcem a samicą).
Jerzyki uważa się za najszybciej
latające ptaki. Stworzenia ważące zaledwie 36-45 g są w stanie przelecieć ponad
1000 km w cztery dni. To prawdziwe mistrzostwo. Jerzyki kochają podniebną
przestrzeń – ptaki te w powietrzu śpią, żerują, piją i zbierają materiał na
gniazdo. Jerzyki mogą nawet ucinać sobie krótkie drzemki, zawisając w
powietrzu, na wysokości 3 tysięcy metrów
nad ziemią.
Ptaki te gniazda zakładają w
szczelinach wysokich budynków. Niestety współczesne budownictwo i
termomodernizacja przyczyniają się do drastycznego spadku liczby miejsc
gniazdowych. W szczelinach budynków samica składa od 2 do 3 jaj. Wysiadywanie
trwa ok. 20 dni. Uczestniczy w nim zarówno samiec jak i samica. Młody jerzyk
przestawia się na dorosłość w chwili opuszczenia gniazda.
W czasie czerwcowych spacerów
popatrzcie do góry na latające jerzyki – mamy je w kraju zaledwie przez trzy
miesiące, a w dodatku każdego roku notuje się spadek ich liczebności. Smutny to
fakt. Ale cóż, zamiast przyrody wolimy piękne elewacje budynków. Szkoda… Czasem
wystarczy powiesić budkę lęgową żeby uratować życie tych tajemniczych stworzeń.
Jeśli chcesz poznać tajniki życia
jerzyków możesz podglądać ich gniazda online: http://www.springalive.net/pl-pl/springalive/bird_tv
Obowiązkowa lektura dla przyrodniczych
pasjonatów ,, Moi skrzydlaci pacjenci” Andrzeja Kruszewicza.
Mariola Szachalewicz